Ağasar yöresel kıyafetleri el üstünde tutuluyor

Trabzon'un şirin bir ilçesi 'Çepni' diyarı Şalpazarı, günümüze kadar taşıdıkları ve özenle korudukları kültürel ve sosyal değerleriyle Türk kimliğinin canlı örneğini sergiliyor.




Trabzon'a 65 kilometre mesafede bulunan, 24 bin nüfuslu, öz Türkçe'yi kullanmadaki becerisi, ürettiği el sanatları, yayla turizmi, misafirperverliği, millet ve bayrak sevgisi ile var olan değerlere zenginlik katan nam-ı değer 'Ağasar' Şalpazarı'nda, giyim tarzına bakıldığında Türkiye-Orta Asya coğrafyasındaki bazı giysilerin halen kullanıldığı göze çarpıyor. Oğuz Türkleri'nin 24 kolundan biri olarak 10. ve 11. yüzyıllarda Anadolu'ya gelip Şalpazarı başta olmak üzere çevre ilçelere yerleşen Çepniler'in, kültürlerini günümüze kadar yaşatmaları geleneklerine bağlılığın ifadesi olarak değerlendiriliyor.

Şalpazarı bugün, yöresel hiçbir özelliği kalmayan erkek kıyafetleri bir yana bırakılırsa, özellikle kadın giyimi açısından dikkate değer bir yer olarak gösteriliyor. Ağasarlı hanımlar, teknolojinin bütün yeniliklerine rağmen; sadece bayramlarda, düğünlerde, yayla göçü veya şenliklerinde değil, günlük hayatlarında da yöresel kıyafetlerini giyiyor.

Doç. Dr. Ali Çelik, 'Çepni Kültürü' adlı kitabında Ağasar yöresinin giyim tarzının bir nevi töre olduğunu; yöresel kıyafeti en çok giyen Doğancı Köyü hanımlarının ifadesinde de; "Dünya'nın neresinde yaşarsa yaşasın, hangi konumda olursa olsun, köye veya yaylaya gelen her Doğancılı hanım veya kız çocuğunun yaptığı iş; elbisesini değiştirip yöresel kıyafetini giymektir." diyor.

Ağasar yöresinin 42 yıllık terzisi Pembe Yamaç (55) ise, yöresel kıyafete talebin çokluğu nedeniyle ihtiyaca cevap veremediklerini, yurtiçi ve yurtdışında dernekler çoğaldıkça talebin daha da arttığını söyledi. A'dan Z'ye bütün kıyafetleri diktiğini, hazır giyim konfeksiyonunun yaygınlaşması sayesinde yükünün hafiflediğini belirten 5 çocuk annesi Yamaç, "Terzicilik işine 13 yaşında başladım. O zamanlar bölgemizde bayan terzi yoktu. Yörenin erkek terzilerinden kurs gördüm. Eşimi trafik kazasında kaybettim. Öldüğünde çocuklarımın en büyüğü 10 yaşında, en küçüğü de 10 günlüktü. Yük omuzlarıma binince gece gündüz çalışarak hem annelik, hem babalık yaptım." dedi.

Yöresel kadın giyimine rağbetin fazla olduğunu ve kendisinin de ihtiyaca cevap veremeyecek kadar zorlandığını kaydeden Yamaç şöyle konuştu: "Genelde sipariş usulü çalışıyorum. Tek başıma yeterli olamayınca bu işi çocuklarıma da öğrettim. Küçük bir dükkân kiralayıp kızım, oğlum ve kız kardeşimle birlikte sipariş yetiştirmeye çalışıyoruz. Türkiye'nin her tarafından ve Avrupa'nın birçok ülkesinden sipariş alıyorum. Şalpazarı dışında bu kıyafetler folklor elbisesi olarak giyiliyor. Haliyle dernek sayısı arttıkça bizim yükümüz de artıyor."

"Fistan, yelek, şal (dizlik), kuşak, peştemal, bel bağı, ala çorap ve pullu yazma'dan (tülbent) oluşan bir takım elbiseyi iki günde çıkartıyoruz." diyen Yamaç, Ağasar yöresine has bu kıyafetin günümüze kadar gelmesinde emeğinin çok olduğuna inanıyor. Yamaç, yöresel kıyafetlerin 30 yıl önce daha yaygın kullanıldığını, bugün ise eskiye dönüşün başladığını, kullanılan renkler arasında sarı, kırmızı, bordo, mavi, beyaz ve siyah renklerin ağırlıklı olarak tercih edildiğini söyledi.

Terziciliği annesinden öğrenen Ali Yamaç (30) ise, "Askerden geldikten sonra annemin yanında takılırken, şakadan bu işe başladım. Şimdi ise terzi oldum." dedi. Yöresel kıyafetin bir dönem yobaz veya çingene kıyafeti diye küçümsendiğini, şimdi ise rağbet gördüğünü dile getiren Yamaç, "Artan talepten dolayı sipariş yetiştiremiyoruz. Türiye'nin her tarafına elbise dikip gönderiyoruz. Elimizdeki makineler çok eski olduğu için serî dikim yapamıyoruz." diye konuştu.

Ayrıca Yamaç, bir kadın kıyafetinin maliyetinin ise ortalama 140 ile 200 YTL arasında değiştiğini vurguladı.

Fahri Öztoprak ZAMAN GAZETESİ
06 Eylül 2007, Perşembe

çok güzel bilgiler arkadasım teşekkür ederim. Yalnız yöresel ağasar kadın giyimini 1960'lı yıllarda ilk tertip eden ve düzenleyen Yine doğancı köyünden Mustafa Alkan isimli birisi olduğu bilgisinide ben ekilyeyim...

yaw huseyın sen nerelerdesın

Yaw hergün kapımın önünden geçiyon bi slm verdiğin yok zeus.. erata61 paylaşımın için teşekkürler.. güzel olmuş...

her ağasarlının okuması,eğer elinde yoksa şiddetle temin etmesi gereken bu bilgilerden ötürü en çalışkan personelim hüseyin alkan (kendi deyimiyle mavzer)'a teşekkürlerimi takdim ediyorum.kolay gelsin.

gn müdür...

Ali hocam bilgi paylaşıldıkca çoğalır.. E biz bunu he söylüyoruz ama uygulamıyoruz..

Bu arada ağasar giyimi ile ilgili olarak avrupa birliğinden destek varmış...

..evet zaman gazatesindeki haberi bende görmüşdüm kocaelideki arkadaşlarıma kendimi en iyi öyle tanıtıyoruum...bayılıyom yeleğe fistana............rengarenk fistan giymiş güzelleri görürsün sakın bakma yüzüne sevdasından ölürsün.. AĞASAR'LI61

Yakında gece kulüplerinde kızlar artık yelek fistanla görülecek gibi bu gidişler...Çağla şikel dışında mankenlerede yakısırmı yakısır andırr..

Bence önemli olan bunların kıyetini bilip yöremizi tanıtalım derken kültürümüzden olmamak..

Bilgiler oldukça etkileyici. Okuduk ama görünce anlam kazandı

vayy beee kız olsam da giysem ...DDD::d

eline saglık erata..bilgiler için saol..